Pijn is een zeer indrukwekkend verhaal geschreven door de Israëlische schrijfster Zeruya Shalev.

Tien jaar geleden raakte Iris zwaargewond bij een terreuraanslag in een bus. Nu heeft ze haar oude leven weer opgepakt en is ze werkzaam als directrice van een school. Haar man draagt haar op handen en de kinderen zijn het huis uit – maar de pijn is gebleven.

Zeruya Shalev slaagt erin om met dit zeer persoonlijke verhaal de lezer mee te trekken in haar gevoelswereld, waarin pijn overheerst. Letterlijk, lichamelijk. Maar ook haar liefdesleven wordt op een diep emotionele manier beschreven. Haar twijfels over haar relatie met haar echtgenoot, haar herwonnen jeugdliefde, die ze uiteindelijk weer moet loslaten, de dochter die zich van haar afgekeerd heeft, de moeizame relatie met haar moeder. En het gemis van haar vader, die op jonge leeftijd is omgekomen in de Jom-Kippoeroorlog.

Bij het lezen van deze roman valt het op dat de dialogen niet worden begonnen en geëindigd met aanhalingstekens. Hierdoor ben je als lezer geneigd te snel te lezen, althans, dat was mijn ervaring.

Door de emotionele en beeldende vertelkunst wordt de lezer meegetrokken in het zeer persoonlijke verhaal over Iris en haar gecompliceerde wereld, over erotiek en zelfbedrog.

Zelf overleefde de Israëlische schrijfster net zo’n terreuraanslag als ze in deze roman beschrijft.

Zeruya Shalev woont in Jeruzalem, en behoort naast David Grossman en Amos Oz tot de meest gelezen auteurs uit Israël.

Uitgeverij         Cossee, 2015
Pagina’s           416
Vertaald            in 2016 uit het Hebreeuws door Sander Hoving (Ke’ev)
ISBN                  978 9059 366 442

Recensie door Mary Maarseveen, juli 2017.

Het Turkse meisje Nasperi Nalbantoğlu (Peri voor haar familie en vrienden) groeit op in de jaren tachtig in Istanbul in een volksbuurt in het Aziatische deel van de stad. Ze leeft samen met haar strenggelovige islamitische moeder Selma, haar vrijzinnige vader Mensur en haar twee oudere broers. Haar moeder probeert haar dochter steeds strengere islamitische regels op te leggen, terwijl de vader van Peri alle regels aan zijn laars lapt. Dat levert veel spanningen op, niet alleen tussen de ouders die absoluut geen gelukkig huwelijk hebben, maar ook tussen Peri en haar moeder.

Peri’s relatie met Allah wordt hierdoor voortdurend herzien en Peri wordt een ongewoon en introvert kind, druk bezig met haar zoektocht naar God. Haar vader, die begrijpt dat ze worstelt met haar geloof geeft Peri op haar achtste verjaardag een prachtig, handgenaaid turkooizen notitieboekje. Omdat hij niet al haar vragen kan beantwoorden, kan zij haar vragen kwijt in dit notitieboekje, een levenslang dagboek.

Elif Shafak beschrijft heel beeldend de gevoelens van Peri en de wereld waar ze mee worstelt. Ook duikt er zo af en toe een schim op, een hallucinatie. Een baby met krullerig, goudblond haar. De baby duikt regelmatig op als Peri in een benarde situatie zit. Het blijft voor haar lang onduidelijk waar dit waanbeeld vandaan komt.

Als opgroeiend meisje vind Peri troost in de literatuur, gedreven door haar honger naar kennis. Het is haar vaders grootste wens dat zijn dochter gaat studeren in Oxford. Dat is haar missie: haar vaders droom vervullen om haar land te redden van de achterlijkheid.

Eenmaal gesetteld in Oxford maakt Peri kennis met een totaal andere wereld. Haar nieuwe vriendinnen Shirin, een van oorsprong Teheraanse, en Mona, een Egyptisch Amerikaanse, kunnen niet méér van elkaar verschillen. Shirin is een vrijgevochten jonge vrouw terwijl Mona een hoofddoek draagt en een voorvechtster is van het feminisme en betrokken bij vrijwilligersactiviteiten van diverse verenigingen. De vriendinnen gaan op een gegeven moment samenwonen en hun karakters en idealen willen nog wel eens botsen tijdens heftige discussies. Maar alle drie worstelen ze met hun geloof.

Dan is er nog professor Azur, een raadselachtige, onorthodoxe man, die de studenten tijdens zijn colleges uitdaagt om te filosoferen en te debatteren over het geloof, wat vaak polariserend werkt. Sommige studenten adoreren de professor, andere worden er doodongelukkig van. Peri wordt heen en weer geslingerd tussen haat en liefde voor Azur, maar hij leert haar wel voor zichzelf op te komen.

Als lezer wordt je meegenomen naar de tachtiger jaren in Istanbul, de jaren “90 die zich in Oxford afspelen en het jaar 2016 als Peri volwassen is, getrouwd is met een zakenman en 2 kinderen heeft. Met De drie dochters van Eva heeft Elif Shafak een fantastisch verhaal geschreven over identiteit, politiek, geloof, vrouwen en God. Het is erg beeldend beschreven en uitstekend vertaald.
Meer info over de schrijfster: www.elifshafak.com

Uitgeverij         De Geus, 2017
Vertaald           uit het Engels door Frouke Arns en Manon Smits (Three daughters of Eve)
ISBN                 978 9044 538 243

Recensie door Mary Maarseveen, april 2017