Diep in de Catalaanse bergen ligt de hoeve Clavell verscholen. Hier leven al generaties lang vrouwen van één familie. Nu ligt de oude Bernadeta op sterven en zijn alle vrouwen uit de familie bijeengekomen om een afscheidsmaal te koken. Niet alleen de vrouwen die nu leven, maar ook de al lang geleden overleden grootmoeders en nichten.
Tot nu toe is dit verhaal nog wel te vertellen maar al snel na het begin van de roman raak ik de weg kwijt. De verhalen van en over de verschillende vrouwen lopen kriskras door elkaar heen en door de eeuwen heen. Daarbij komt de duivel, die hen steeds op de hielen zit. Over alle vrouwen worden gruwelijke verhalen verteld: geweld, verkrachting, diefstal, ontmoetingen met enge wolven en nog veel meer. Alle personage zijn min of meer gehandicapt of zien er vreselijk uit: kinderen missen ledematen, hebben geen anus of zijn geestelijk gehandicapt. Mannen lijken op varkens, zijn verkrachters, moordenaars of dieven.
De roman beschrijft drie dagdelen: een ochtend, een middag en een avond. Maar dat is ook weer verwarrend, omdat er geen eenheid van tijd is. Het einde is daarentegen wel voorspelbaar, maar ook niet verrassend: Bernadeta sterft en de vrouwen gaan hun zorgvuldig bereide maaltijd eten.
Irene Sola is een gevierd Catalaans schrijfster. Zij maakt in haar roman gebruik van vele Catalaanse verhalen en legendes. Ook met betrekking tot de gerechten die de vrouwen maken, heeft zij uitgebreid onderzoek gedaan evenals naar de figuur van de duivel.
Het bijzondere van haar roman is dat je voortdurend heen en weer gaat in de tijd zonder dat de overgang duidelijk is. Ook zijn de verhalen van de vrouwen zo bizar dat het niet werkelijk kan zijn. Dat geldt ook over de ontmoetingen met de duivel. Dit alles werkt heel vervreemdend, maar het is ook heel fascinerend. De afbeelding op de omslag maakt een zelfde soort indruk en past er dus goed.
Als met al is Ik gaf je ogen en je keek in de duisternis een vreemde roman, die ik desondanks met veel plezier heb gelezen en niet kon laten liggen. De bizarheid, de mythische verhalen; het is op een bepaalde manier een grote chaos, en toch vreselijk leuk. Je moet het over je heen laten komen, er geen lijn in willen ontdekken, en daarnaast wel tegen alle gruwelverhalen kunnen.
Uitgeverij Cossee, 2024
Pagina’s 206
Vertaald uit het Catalaans door Adri Boon
(Et vaig donar ulls i vas mirar les tenebres)
ISBN 978 9464 521 450
Recensie door Emilie Jonxis, juni 2025
