De schrijfster M is gevlucht uit haar vaderland Rusland. Ondanks dat het land niet genoemd wordt, lijkt zij nu in Polen te leven in een huis aan een meer. Aangezien zij een gevierd schrijfster is, wordt zij uitgenodigd om te spreken op een festival in Denemarken. Op weg daar naar toe reflecteert zij op haar leven. Dan valt de trein uit, verliest zij de oplader van haar telefoon en blijft ze steken in een kleine Duitse stad. Zij neemt een kamer in hotel Petukh. Zij had in de trein al een man opgemerkt die zij de schuifspeldjesman noemt en zij komt hem in de stad weer tegen. Samen gaan zij naar een escape room. Na een uur zijn zij niet in staat gebleken te ontsnappen en gaan zij maar wat drinken. Hij vraagt of zij de volgende dag samen terug zullen reizen en zij spreken af elkaar op de taxistandplaats bij het station elkaar te treffen. Toch is er geen enkele chemie tussen de twee.
Op een ander moment ontmoet zij twee meisjes die in een circus werken. Zij missen iemand die uit het publiek mee wil doen met een truc in een sarcofaag, waarbij M zogenaamd doorgezaagd wordt. De schrijfster M, die geen schrijfster meer is, stemt toe om te helpen. De truc slaagt en M vraagt de circusdirecteur om een baantje. Deze stemt toe maar als M de volgende dag terugkomt, is het circus vertrokken.
M voelt zich verloren maar ook bevrijd, en het is nog maar de vraag of zij überhaupt naar haar oude bestaan terugkeert.
In eerste instantie lijkt dit een roman die zich makkelijk laat lezen maar daar vergiste ik me in. Maria Stepanova schrijft zeer gedetailleerd met oog voor kleine details en zij laat haar personage, de schrijfster M, heen en weer gaan in de tijd.
Het hoofdthema is de situatie in Rusland, maar dat wordt op subtiele wijze naar voren gebracht. Zo krijg je, ook al is het zijdelings, een inkijk in de manier waarop de druk op de bevolking van Rusland wordt opgevoerd. Nergens wordt Rusland bij naam genoemd. Als zij het over Poetin heeft, wordt deze als het Beest naar voren gebracht en ook niet bij naam. Zij meent dat zij, doordat zij door in het autoritaire Rusland is opgegroeid, als het ware verlamd is, platgeslagen. Daardoor is ze niet meer in staat om te schrijven. Verwijzingen naar de situatie in Rusland komen steeds terug. Een voorbeeld daarvan is de naam van het hotel. In de goelag betekende Putakh (haan) een verkrachte gevangene.
In het begin van de roman wordt beschreven dat de schrijfster M ooit een Franse roman las waarin een vrouw huis en haard verlaat, inclusief al haar bezittingen bankpasje, telefoon etc. om een geheel anoniem leven in het zuiden van Frankrijk te beginnen. Dit is het tweede thema in De sprong: ook de schrijfster raakt door omstandigheden ver weg van haar bestaan in Polen, laat staan van haar leven in Rusland.
De titel van deze fascinerende roman slaat op de vraag wat de schrijfster M met de rest van haar leven gaat doen. Het is aan de lezer om deze vraag te beantwoorden.
In 2022 kondigde dichteres, schijfster en journalist Maria Stepanova naar aanleiding van de invasie van Oekraïne aan dat zij niet meer zou schrijven. Zij was tot dan toe een bekende schrijfster in Rusland en voorvechtster voor de vrijheid van meningsuiting. Toch schreef ze in 2024 deze korte roman.
Uitgeverij de Bezige Bij, 2024
Pagina’s 141
Vertaling vanuit het Russisch door Jan Robert Braat (Øоkyc)
ISBN 978 9403 133 683
Recensie door Emilie Jonxis, maart 2025
