‘Een tijdelijke vertelling’ door Ruth Ozeki

Ruth Ozeki is een bekende en gelauwerde schrijfster van Amerikaans-Japanse afkomst. Ze groeide op in de Verenigde Staten en heeft ook in Japan gewoond en gewerkt. Ze is tevens boedistisch priesteres.

Een tijdelijke vertelling heeft als opzet het dagboek van een Japans meisje. Het wordt jaren nadat het geschreven is gevonden door een Amerikaans-Japans schrijfster met writersblock die op een dun bevolkt eiland in Canada woont. De inhoud en levens verteld in dat dagboek worden verweven met het dagelijks leven van voornoemd schrijfster.
Leuk en grappig denkt men dan. Ik ben niet geheel vies van oosterse filosofie dus vooruit met de geit.

De inhoud: het meisje heeft een moeizaam leven in Japan, waar ze een maatschappelijk buitenbeentje is. Ze heeft een ooit feministische grootmoeder, die nu heel erg oud is en woont als non in een boeddhistisch klooster, en die het zelfmoord overwegende meisje met geheimzinnige boodschappen ondersteunt. Het meisje heeft ook een oom die geen/wel Japanse tweede wereldoorlogsheld is. Vooral niet, blijkt later, want hij is eigenlijk een dichterlijke figuur en geen soldaat.

Over deze inhoud zou men kunnen zeggen dat lijkt op ’the many faces’ van Japan, vermengd met een zekere behoefte aan individualiteit in een samenleving waar conformiteit hogelijk gewaardeerd wordt.

De schrijfster uit het verhaal, die het dagboek heeft gevonden, is in Canada terecht gekomen, opdat zij goed kan zorgen voor haar partner en haar moeder. Zij woonde daarvoor in New York en vraagt zich nu af of ze niet wat weg vegeteert op dat schiereiland. Ze heeft moeite het dagboek in haar bestaan te integreren, maar het lijkt erop alsof het omgekeerde gebeurt: het dagboek neemt het initiatief en dringt zich op in dromen en het ‘reële’ leven overdag. Dat idee vond ik wel leuk.
Daarnaast speelt iets metafysisch een rol dat dan ook nog eens heel lang geleden de huidige stand van zaken in de fysica lijkt te hebben voorspeld.

Tja. Ik kan het enthousiasme over dit boek niet delen. De opzet is leuk. Maar de inhoud? Erg veel wordt aangestipt maar niets wordt uitgewerkt. Er is ook weinig beeldends aan het boek –wel wat- dus het gebrek aan uitgewerkte inhoud wordt niet gecompenseerd door mooie sfeertekeningen, prachtige dan wel rauwe beelden, –die er toch ook wel een beetje zijn-. Een boek vol niet waargemaakte pretenties.

Uitgeverij AmboAnthos, 2013
Pagina’s 479
Vertaald vanuit het Engels door Bert Meelker (A Tale for the Time Being)
ISBN 978 9041 422 347

Recensie door Frederika de Jongh, september 2015