‘Niets weerstaat de Nacht’ door Delphine de Vigan

Na een hele lange periode van niet kunnen lezen, is het heerlijk om me weer over te geven aan deze weldadige en leerzame hobby. Als recensente van de Vrouwenbibliotheek heb je dan als voordeel dat je boeken in handen krijgt waarvan je het bestaan niet kende en die je misschien ook niet snel uitgekozen zou hebben als je sec het onderwerp kende.
En dan natuurlijk de schone taak erover te schrijven opdat de lezer denkt: moaw, dat lijkt me ook wel wat. Bij bijna alle boeken is dat zo: ja, hoor, blij dat ik het gelezen heb.

Vanwaar deze inleiding?
De overtreffende trap. Wat een schitterend boek is dit! Ik ga het origineel kopen en lezen en nog eens herlezen en ik ga meer boeken van deze schrijfster kopen en dan vast teleurgesteld raken enz…Want wat maakt een schitterend boek een schitterend boek? Voor een deel wordt dat ongetwijfeld bepaald door de interesses en levensfase van de lezer. NB: voor een deel.

Er staan zinnen in dit boek die ik graag zou aanhalen, zo mooi zijn ze, maar dan vertel ik ook over mezelf en dat wil ik niet. Eén zin dan:
“(-) weet ik zeker dat zonder dat ik het wil de ideale moeder boven deze regels zweeft. Niet tevreden dat ze zich opdringt zonder dat ik haar erbij roep, wordt de ideale moeder beschreven met een hartstocht die alleen maar onwaarachtig moet zijn.”

De schrijfster, Delphine de Vigan, die in Niets weerstaat de Nacht het leven van haar moeder gestalte tracht te geven, laat zich wel kennen in dit boek. Het is dan ook een boek dat zowel een biografie als een autobiografie genoemd kan worden.

De ideale moeder bestaat niet. Dat weten we natuurlijk. Maar allemaal hebben we wel een plaatje ervan in ons hoofd. De schrijfster is zich daarvan bewust.
‘We hebben allemaal wel wat’, zegt mijn moeder vaak troostend. Ja, maar de één altijd wat meer dan de ander. Ook in dit geval. Het is allemaal niet niks wat beschreven wordt maar…, wat een toon, wat een beheersing, wat een respect voor het rationele versus al te veel emoties zonder gevoelloos te zijn, zonder hard of cynisch te worden, zonder de strapatsen van het weg moeten poetsen opdat we het maar aan kunnen.

Ja, het is goed dat er recensies zijn, want het boek is in het begin wat saai. Niet onaardig, maar saai. Dat wordt dus anders. Juist dat begin maakt dat de rest zo’n lading krijgt. Denk ik nu, met hindsight. Het lijkt me niet opportuun om over de feiten verteld in het boek meer los te laten. Ontdekt u het maar. Het gáát ook niet over de feiten alleen.

Uitgever             De Geus, 2014
Pagina’s             445
Vertaald             uit het Frans door Jan Versteeg (Rien ne s’oppose à la nuit)
ISBN                   978 9044 523 911

Recensie door Frederika de Jongh, september 2015