Recensies

‘Moord in de Bloedstraat’ door Annejet van der Zijl

Annejet van der Zijl is een succesvolle schrijfster, die biografiëen schreef over Gerard Heineken (2014), Prins Bernhard (2010) waarmee ze promoveerde bij de UvA als historica, over Annie M.G.Schmidt (2002) waarvan een zeven-delige televisieserie werd gemaakt, over het Gooise landgoed Jagtlust, waarvoor Maria Goos aan een scenario werkt voor een speelfilm en over Sonny Boy, de levensgeschiedenis van Waldemar Nods en Rika van der Lans, waarvan een even succesvolle film werd gemaakt.
Uitgeverij Querido kwam in 2013 op de markt met een verhalenbundel van Annejet van der Zijl, getiteld Moord in de Bloedstraat.

Het genre verhalenbundel is niet meer zo populair als het was. In de literatuur komen nog mondjesmaat verhalenbundels van grote namen voor die alleen maar verhalen schrijven. De Canadese Alice Munro kreeg voor haar werk in 2013 de Nobelprijs voor literatuur. Ze schreef ‘De liefde van een goede vrouw’, ‘Weg van haar’ en ‘Lief leven’ verhalenbundels waarin ze het bestaan op het platteland van Ontario beschrijft in een toegankelijke, aangrijpende en diepgaande stijl.De Nederlandse vertalingen werden uitgegeven door uitgeverij De Geus. De Nederlandse D. Hooijer, helaas overleden in 2013, was schrijfster van verhalenbundels o.a. Sleur is een roofdier. Haar verhalen, hoe tragisch ze ook zijn, hebben een ondertoon van lichte spot. Van bekende schrijfsters van romans en verhalen, stelt een uitgever nog wel eens een verhalenbundel samen van werk dat meestal al eerder is verschenen. Van Mensje van Keulen bij voorbeeld verscheen in 2011 De verhalen.

De meeste schrijvers m/v van korte verhalen doen mee met schrijfwedstrijden, omdat het de enige manier is om een verhaal gepubliceerd te krijgen. Er zijn lijsten van schrijfwedstrijden – altijd wel zo’n dertig wedstrijden- met diverse thema’s, variërend van lengte en met een uiterste inzenddatum. De prijswinnende verhalen worden afgedrukt in eenmalige verhalenbundels, meestal met een kleine oplage.

Gelukkig zijn er weer uitgevers die thrillerverhalen bundelen en uitgeven. Ze worden samengesteld rond een thema. Uitgeverij Link gaf een verzameling korte thrillers van Amerikaanse auteurs uit, getiteld Moord volgens het Boekje, I en II, bundels spannende verhalen die op een of andere manier iets met boeken te maken hebben. Voor de bundel Verleiding schreven bekende Nederlandse thrillerschrijfsters korte erotische thrillerverhalen en het werd als vakantieboek gelanceerd door vrouwenthrillers.nl en uitgegeven door Uitgeverij De Crime Compagnie. In deze bundel staan ook de verhalen van de winnaressen van een schrijfwedstrijd afgedrukt. Een slimme combinatie die tot een verkoop van 17.000 exemplaren leidde.

Moord in de Bloedstraat is een verhalenbundel van één auteur met eerder verschenen waargebeurde misdaadverhalen. Annejet van der Zijl schreef ze eind jaren ’80 begin jaren ’90, in een periode van vijf jaar dat ze werkte als misdaadverslaggeefster. Waarom ze die verhalen schreef en hoe ze te werk ging, beschrijft ze in een epiloog in de verhalenbundel. Op zich al een goede reden om de bundel te lezen.                                                                                                                              Er staan tien verhalen in deze bundel van elk ongeveer twintig pagina’s.

De bundel opent met het verhaal van een doodgewone man uit Lisse van vijftig jaar die in 1991 zijn vrouw heeft proberen te vergiftigen, teneinde te kunnen trouwen met zijn zwangere vriendin in Chili. In een korte samenvatting lijkt het verhaal heel plat, maar het tegendeel is waar. Niet alleen voor dit verhaal, maar voor alle verhalen geldt dat de omstandigheden, de beweegredenen en de personages goed zijn uitgewerkt, ondanks dat het verhaal een kort verhaal is. Na lezing blijven er geen vragen over.

Het verhaal over een illegale Algerijn, Houari Belhadji, goed opgeleid in zijn land van herkomst, maar zonder uitzicht op werk of op verbetering van zijn economische situatie, geeft zijn carrière in het illegale criminele milieu in het Amsterdam van het midden van de jaren ‘80 goed weer, maar geeft vooral een beeld van hoe machteloos Politie en Justitie waren tegenover de vindingrijkheid van het toen nieuwste soort dievengilde. De Algerijn komt op zijn 21ste naar Amsterdam, waar hij zich opwerkt van een kleine crimineel die van straatberovingen en diefstal leeft, tot aan baas van een groep illegale criminele ‘naffers’, zoals illegalen uit Noord Afrika vroeger genoemd werden. Het deed me sterk denken aan Fagin, de oudere dief uit Oliver Twist van Charles Dickens, die een bende van jeugdige zakkenrollers leidde. Helaas loopt het voor de Algerijn slecht af. Hij is, door een afrekening van een concurrerende bende, maar 27 jaar geworden.

Een van de verhalen gaat over de moordenaar van Kerwin Duinmeijer, die op zijn 15e door messteken van Nico(otje) Bodemeijer van 16 jaar, een kaalgeschoren, Dr Martens schoenen dragende ontremde racist, om het leven is gekomen. Het verhaal gaat over de achtergrond van Nicootje, zoals hij door Waterloopleiners vergoelijkend wordt genoemd, zijn ontwikkeling tot veroorzaker van geweldsdelicten en tot meervoudige moordenaar. Tenslotte glijdt Nico B. af naar het uitzichtloze bestaan van een cocaïne- verslaafde, een leven dat eindigt met zijn zelfmoord, als hij 44 jaar is.

Na elk verhaal is een cursief stukje opgenomen met hoe het verder is gegaan met de personen in het verhaal. Opvallend is dat een delict een spoor van reacties oproept in de leefsituatie van een persoon, of die een dader of een slachtoffer is. Als je dader bent, kan je eerste daad leiden tot meerdere daden van criminele aard; ben je slachtoffer dan is het heel moeilijk de gebeurtenis te boven te komen. Er treedt vaak een domino effect op. Gooi je één steen om, dan valt het hele zaakje in elkaar. Het verhaal van de Turkse familie Yildiz is daar het beste voorbeeld van. Deze Turkse familie die in Dordrecht woonde, kwam in een spagaat terecht tussen de westerse Nederlandse cultuur en de moslimcultuur van Turkije, toen vader Ali van negen kinderen, 45 jaar oud, een verhouding begon met de 21-jarige Fatma, die het gezin af en toe hielp. Eerwraak door haar schoonfamilie maakte in 1991 een eind aan Fatma’s leven, voor de ogen van een paar van de kinderen van Ali Yildiz, die erg op haar gesteld waren. Het volgend verhaal speelt zich enkele jaren daarna af en gaat over het leven van de familie Yildiz na de moord op Fatma: ‘Mevrouw Yildiz werd er in de conservatieve (Turkse) gemeenschap op aangekeken dat ze de affaire van haar man niet geheim had gehouden en daardoor Fatma’s dood zou hebben veroorzaakt….En de kinderen namen het hun vader kwalijk dat hij de hele situatie had gecreëerd en er vervolgens zelf vandoor was gegaan en hen met de rotzooi achterliet.’ Alle emoties leiden tot een nieuwe geweldsdaad in de familie Yildiz, die de lezer niet zou begrijpen als de achtergronden, de omgeving en de motieven van de dader niet zo duidelijk zouden zijn beschreven.

Uitgeverij Querido heeft er goed aan gedaan deze verhalenbundel uit te geven.

Uitgeverij         Querido, 2013
Pagina’s           224
ISBN                 978 9021 446 837

Recensie door Hannah Kuipers, juli 2014

* van Hannah is als winnares van een schrijfwedstrijd een kort thrillerverhaal in Verleiding  gepubliceerd, het heet Happy Hours (red. vrouwenbibliotheek)

image_pdfimage_print
Share

2 Comments

  • Geef een reactie

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    Powered by: Wordpress
    Geverifieerd door MonsterInsights